Wëssenschaftler a Politiker soen, mir stinn mat enger planetarescher Kris wéinst dem Klimawandel.
Awer wat sinn d'Beweiser fir d'global Erwiermung a wéi wësse mir datt et vu Mënschen verursaacht gëtt?
Wéi wësse mir datt d'Welt méi waarm gëtt?
Eise Planéit ass zanter dem Sonnenopgang vun der industrieller Revolutioun séier erwiermt.
D'Duerchschnëttstemperatur op der Äerduewerfläch ass zanter 1850 ëm 1,1C geklommen. Ausserdeem war jidderee vun de leschte véier Joerzéngte méi waarm wéi déi virdrun, zanter der Mëtt vum 19. Joerhonnert.
Dës Conclusiounen kommen aus Analysen vu Millioune vu Miessunge gesammelt a verschiddenen Deeler vun der Welt.D'Temperaturmiessunge gi vu Wiederstatiounen um Land, op Schëffer a vu Satellitte gesammelt.
Multiple onofhängeg Teams vu Wëssenschaftler hunn datselwecht Resultat erreecht - e Spike an Temperaturen, déi mam Ufank vun der industrieller Ära zesummefalen.
D'Wëssenschaftler kënnen d'Temperaturschwankungen nach méi wäit zréck an d'Zäit rekonstruéieren.
Bamringen, Äiskären, Séi Sedimenter a Korallen notéieren all eng Ënnerschrëft vum vergaangene Klima.
Dëst bitt vill gebrauchte Kontext fir déi aktuell Phas vun der Erwiermung.Tatsächlech schätzen d'Wëssenschaftler datt d'Äerd fir ongeféier 125.000 Joer net sou waarm war.
Wéi wësse mir datt d'Mënsche verantwortlech sinn fir d'global Erwiermung?
Treibhausgase - déi d'Hëtzt vun der Sonn erfaassen - sinn déi entscheedend Verbindung tëscht Temperaturerhéijung a mënschlech Aktivitéiten.Déi wichtegst ass Kuelendioxid (CO2), wéinst sengem Heefegkeet an der Atmosphär.
Mir kënnen och soen datt et CO2 d'Energie vun der Sonn hält.Satellitte weisen, datt manner Hëtzt vun der Äerd an de Weltraum flüchten, genee bei de Wellelängten, bei deenen CO2 gestraalt Energie absorbéiert.
D'Verbrenne vu fossille Brennstoffer a Beem ofschneiden féiert zu der Verëffentlechung vun dësem Treibhausgas.Béid Aktivitéite sinn nom 19. Joerhonnert explodéiert, sou datt et net iwwerraschend ass datt den CO2 am Atmosphär an der selwechter Period eropgaang ass.
Et gëtt e Wee fir definitiv ze weisen wou dës extra CO2 hierkënnt.De Kuelestoff produzéiert duerch Verbrenne vu fossille Brennstoffer huet eng markant chemesch Ënnerschrëft.
Bamréng a Polaräis notéieren béid Ännerungen an der atmosphärescher Chimie.Wann se iwwerpréift ginn, weisen se datt Kuelestoff - speziell aus fossille Quellen - zënter 1850 bedeitend eropgaang ass.
Analyse weist datt fir 800.000 Joer den CO2 am Atmosphär net iwwer 300 Deeler pro Millioun (ppm) eropgaang ass.Awer zënter der Industrierevolutioun ass d'CO2 Konzentratioun op hiren aktuellen Niveau vu bal 420 ppm eropgaang.
Computersimulatioune, bekannt als Klimamodeller, goufe benotzt fir ze weisen wat mat Temperaturen geschitt wier ouni déi massiv Quantitéiten un Zäregasen, déi vu Mënschen entlooss ginn.
Si verroden datt et wéineg global Erwiermung - a méiglecherweis e bësse Ofkillung - am 20. an 21. Joerhonnert gewiescht wier, wann nëmmen natierlech Faktoren d'Klima beaflosst hätten.
Nëmme wann mënschlech Faktoren agefouert ginn, kënnen d'Modeller d'Erhéijung vun der Temperatur erklären.
Wéi eng Impakt hunn d'Mënschen op de Planéit?
Den Niveau vun der Heizung, déi d'Äerd scho erlieft huet, gëtt virausgesot bedeitend Ännerungen an der Welt ronderëm eis ze verursaachen.
Real-Welt Observatioune vun dësen Ännerungen Match Mustere Wëssenschaftler erwaarden mat Mënsch-induzéiert Erwiermung ze gesinn.Si enthalen:
***D'Grönland an d'antarktesch Äisplacke schmëlzen séier
*** D'Zuel vun de Wieder-Zesummenhang Katastrophen ass ëm e Faktor vu fënnef iwwer 50 Joer eropgaang
*** De globale Mieresspigel ass am leschte Joerhonnert ëm 20 cm (8in) eropgaang an ass ëmmer nach erop
*** Zënter den 1800er sinn d'Ozeanen ongeféier 40% méi sauer ginn, wat d'Marineliewen beaflosst
Mee war et an der Vergaangenheet net méi waarm?
Et goufen e puer waarm Perioden an der Vergaangenheet vun der Äerd.
Viru ronn 92 Millioune Joer waren zum Beispill d'Temperaturen esou héich, datt et keng polare Äiskappen waren a krokodilähnlech Kreaturen esou wäit nërdlech wéi d'kanadesch Arktis gelieft hunn.
Dat dierft awer keen tréischten, well d'Mënschen net do waren.Heiansdo an der Vergaangenheet war de Mieresspigel 25m (80ft) méi héich wéi haut.En Opstieg vu 5-8m (16-26ft) gëtt als genuch ugesinn fir déi meescht vun de Küststied vun der Welt ënnerzegoen.
Et gëtt vill Beweiser fir Massausstierwen vum Liewen während dësen Perioden.A Klimamodeller suggeréieren datt heiansdo d'Tropen "Doudegezonen" kënne ginn, ze waarm fir déi meescht Arten ze iwwerliewen.
Dës Schwankungen tëscht waarm a kal sinn duerch eng Rei vu Phänomener verursaacht ginn, dorënner de Wee wéi d'Äerd wackelt wéi se d'Sonn iwwer laang Perioden ëmkreest, Vulkanausbréch a kuerzfristeg Klimazyklen wéi El Niño.
Zënter ville Joren hunn Gruppe vu sougenannte Klima-"Skeptiker" d'wëssenschaftlech Basis vun der globaler Erwiermung Zweiwel gestallt.
Wéi och ëmmer, quasi all Wëssenschaftler, déi reegelméisseg a peer-reviewed Zäitschrëften publizéieren, si sech elo eens iwwer déi aktuell Ursaache vum Klimawandel.
E Schlëssel UNO-Rapport, deen am Joer 2021 verëffentlecht gouf, sot et "ass eendeiteg datt de mënschlechen Afloss d'Atmosphär, d'Ozeanen an d'Land erwiermt huet".
Fir méi Informatiounen, kuckt w.e.g.:https://www.bbc.com/news/science-environment-58954530
Post Zäit: Okt-21-2022